Hacı Hulûsî Maksud Efendi, 1851 yılında Rumeli’nde Priştine’de doğmuştur. İlk tahsillerinden sonra memleketinden ayrılmış ve uzun bir süre İstanbul’da yaşamıştır. Önce Fatih Medresesi’nde tahsilini yaparak icazet almış, sonra Arapça ve Farsça dillerini çok iyi öğrenmiş böylece bilgisini geliştirmiştir. Medrese tahsilinden sonra bir aralık Fatih Camii’nde müderrislik yapmış ve bu sıralarda Şeyh Ahmet Sâfi Efendi ile tanışmıştır. Bu zât kendisini Nakşibendiyye tarikatına intisap ettirmiştir.
Hacı Hulûsî Maksud Efendi, Mısır’dan gelip Rumeli’ye yerleşen Arap Hoca veya Noktacı Hoca namıyla meşhur Üçüncü Devre Melâmiliği yayan Seyyid Muhammed Nûrü’l Arabî Hazretleri ile kendisinin halifelerinden Şeyh Ahmet Sâfi Efendi vasıtasıyla tanışmış ve kendilerine intisap etmişlerdir. Az zamanda mürşidinin yüksek teveccühlerine mazhar olmuşlar, Muhammed Nûrü’l Arabî Hazretleri ile oğlu Şerif Efendi ve damadı Abdurrahim Fedâi’den tevhid mertebelerini tamamlayarak, bizzat Seyyid Hazretleri’nden hilafet almışlardır. Bir süre sonra bu büyük zâtın yanında kalan Hulûsî Maksud Efendi, manevi mertebelerin en sonuna kadar yükselmişler, işte bu devrede “Hulûsi” mahlasıyla içinde birçok tasavvufî şiiri bulunan Divânlarını yazmışlardır.
Aynı zamanda kendisinin ilim ve fazlını takdir eden Muhammed Nurü’l Arabî Hazretleri, Hacı Hulûsî Maksud Efendi’yi Melâmiliğin mütefekkir kimseler arasında da yaşanması için İstanbul’a göndermiştir. Hacı Hulûsî Maksud Efendi de zahirî ve bâtıni ilmi değerini Daru’l Fünun çevrelerine de kabul ettirerek şeyhinin bu teveccühüne mazhariyyetini hakkıyla ifa etmiş ve irşad görevini uzun yıllar yapmış ve tasavvufî sohbetleriyle herkese tesir etmiştir.
İstiklâl Harbi esnasında herkesin zaferden umutsuz bulundukları bir sırada Hacı Hulûsî Maksud Efendi, ziyaretlerine gelerek sohbetlerine devam eden ihvanlarından olduğu anlaşılan biri yüzbaşı rütbesinde, diğerleri genç teğmen üç Kuvâ-i Milliye subayına zaferin muhakkak Türkler tarafından kazanılacağını müjdelemiştir.
1929 yılının 6 Mayıs günü (Hicri 1347) Hulûsî Maksud Efendi, 78 yaşında İstanbul’da Hekimoğlu Ali Paşa’da irtihâl-i dâr-ı beka eylemiştir.
Hacı Maksut Efendi, Hasan Lütfü Şuşud Efendi’ye bizzat, iki zata ise gıyabi hilâfet vermiştir. Bu iki halifesi, Zonguldak İş Bankası veznedarı iken 1930 yılında vefat eden Hacı Cemal Bey ile 1938 yılında vefat eden Ankaralı Arabacı İsmail (Gül) Ağa adıyla tanınan zatlardır.

Kaynak : Davud Yılmaz, İnsan-ı Kâmil ve Sırları, 2007, s: XI-XII
Mahmut Sadettin Bilginer, Allah ve İnsan, 1991, s:225-230